Bugün biraz mükemmeliyetçilik üzerinde duralım derim:
Kendini sabote etme güdüsünün bir parçası olarak kabul edeceğimiz bu güdü gerçekçi olmayan standartları bir arada belirleme ve başarısızlığa giden yolu tanımama ama ona odaklanmışlık hali, benliğin en ağır çelişkisidir. Benliğe zarar veren bu “ya hep ya hiç” şeklinde ki düşünme, kendini suçlama, şüphe, düşmanlık, öfke, depresyon ve paranoya gibi birtakım özellikler bir araya gelerek bir bağlamda ağır nevrotik bir hal içinde oluşan ve yetişen insan ve insanlar arası ilişkilerin güven getirmesi ve geliştirmesini beklemek pek absürd bir beklentidir.
Bu açıdan beklenen güvenin oluşmaması ile kişinin kişilik kazanamaması ile doğru bir orantı kurduğumuzda daha çok yalana başvurmak eğilimi de bu mükemmeliyetçilik tutumunun bir başka yüzünü anlatmaktadır. Eğer eksi veya kusurlu yanlarımızı tanır ve onlarla yüzleşebilirsek inanın çok daha nitelikli yani işlevsel bir davranış elde eder, düşünsel ve ruhsal olguda pek olumlu bir hava bir bakıma benlik ve ruhi bir rahatlık yakalarız.
Bunun tersi ise biraz önce değindiğim gibi mükemmeliyetçilik kendini sabote ederken aslında psikopatolojiye davetiye çıkarmaktadır. Zira bu güdüsel olgu insanı mümkün olmayan bir yere sürükler. Uzaydaki kara deliklerin yıldızları yuttuğu gibi insanda da kendisinin yarattığı kara delik bir bakıma onun bu mükemmeliyetçi yapısıdır. Kendi kendisini yutan adeta intihar eden bir angut kuşunu andıran bir duruma düşer. Çünkü kişinin benlik yapısı yıprandıkça ve başarısızlık yaşandıkça stres ve stres sonrası bozuklar kaçınılmazdır. Daha en iyisini yapamayacağıma göre yarın yaparım düşüncesi de sabotaj davranışlarının insanı çıkmaza sürüklerken obsesif – kompulsif davranış yapısı tüm ruhu sarar ve birey işlevsiz hale gelebilir. Bu durum ise son kertede öz saygının azalmasına yol açarken kişi kendisini yalnızlığa sürükler. Tehlike çanları bundan sonra çalmaktadır.
Ancak her vakit çözüm de olsa, mutlaka her erken müdahale her zaman daha çözümseldir ve kolaylaştırıcıdır.
Uzm. Psikoterapist Eğitmen Şükrü Alkan